Donderdag 21 december 2023, 19:30 uur
lezing in 'Het Bolwerk' Apeldoorn

Zwaartekrachtslenzen van supernova-explosies en
de uitdijing van he Universum

Inleider:  Dr. Nikki Arendse,  Stockholm University

 

 

We leven in een universum dat steeds groter wordt, maar met welke snelheid dijt het precies uit? SN Zwicky Keck 201123 ArendseDeze simpele vraag heeft geleid tot een van de grootste mysteries in de moderne kosmologie: de Hubble spanning.

 Foto: Een observatie van de 
Keck telescoop op Hawaii 
van Supernova Zwicky 

Introductie:
Bepalingen van de huidige uitdijingssnelheid van ons heelal - de Hubbleconstante - geven een verschillende uitkomst wanneer ze verricht worden in het vroege of het late universum. Deze discrepantie duidt mogelijk op een probleem in ons standaardmodel van de kosmologie.

Om de Hubble spanning beter te kwantificeren hebben we nieuwe, onafhankelijke methodes nodig om de kosmische uitdijingssnelheid te meten. In het tweede gedeelte van deze lezing zal een veelbelovende tactiek hiervoor besproken worden: supernova-explosies die meervoudig zijn afgebeeld door zwaartekrachtslenzen.

 

Dit is een zeer zeldzaam fenomeen dat tot op heden nog maar zeven keer is waargenomen. Één van deze observaties betrof 'Supernova Zwicky', een gelensde supernova die vorig jaar door onze groep in Stockholm is ontdekt. In de lezing zal ik jullie meenemen in het ontdekkingsverhaal van Supernova Zwicky en vertellen wat deze zeldzame explosie ons geleerd heeft over het universum, structuren in sterrenstelsels en verafgelegen supernovae.

Over de spreekster:

Nikki Arendse heeft sterrenkunde gestudeerd in Groningen, waarna ze haar promotieonderzoek over de Hubble spanning heeft uitgevoerd in Kopenhagen.

Momenteel werkt ze als postdoctoraal onderzoeker aan de universiteit van Stockholm, waar ze op zoek is naar zeldzame gelensde supernova-explosies.

 

 

 

In het midden een schilderij van Supernova-Zwicky van de hand van de spreekster