Donderdag 21 december 2023, 19:30 uur
lezing in 'Het Bolwerk' Apeldoorn
Zwaartekrachtslenzen van supernova-explosies en
de uitdijing van he Universum
Inleider: Dr. Nikki Arendse, Stockholm University
We leven in een universum dat steeds groter wordt, maar met welke snelheid dijt het precies uit?

Foto: Een observatie van de
Keck telescoop op Hawaii
van Supernova Zwicky
Introductie:
Bepalingen van de huidige uitdijingssnelheid van ons heelal - de Hubbleconstante - geven een verschillende uitkomst wanneer ze verricht worden in het vroege of het late universum. Deze discrepantie duidt mogelijk op een probleem in ons standaardmodel van de kosmologie.
Om de Hubble spanning beter te kwantificeren hebben we nieuwe, onafhankelijke methodes nodig om de kosmische uitdijingssnelheid te meten. In het tweede gedeelte van deze lezing zal een veelbelovende tactiek hiervoor besproken worden: supernova-explosies die meervoudig zijn afgebeeld door zwaartekrachtslenzen.
Dit is een zeer zeldzaam fenomeen dat tot op heden nog maar zeven keer is waargenomen. Één van deze observaties betrof 'Supernova Zwicky', een gelensde supernova die vorig jaar door onze groep in Stockholm is ontdekt. In de lezing zal ik jullie meenemen in het ontdekkingsverhaal van Supernova Zwicky en vertellen wat deze zeldzame explosie ons geleerd heeft over het universum, structuren in sterrenstelsels en verafgelegen supernovae.

Over de spreekster:
Nikki Arendse heeft sterrenkunde gestudeerd in Groningen, waarna ze haar promotieonderzoek over de Hubble spanning heeft uitgevoerd in Kopenhagen.
Momenteel werkt ze als postdoctoraal onderzoeker aan de universiteit van Stockholm, waar ze op zoek is naar zeldzame gelensde supernova-explosies.
In het midden een schilderij van Supernova-Zwicky van de hand van de spreekster